Omstreeks 14h komen we aan te Lobolo wat betekent dat we dan zo’n 35km hebben afgelegd! We zoeken iets te eten en steken ondertussen de koppen bijelkaar. Aan dit tempo kunnen we het wel vergeten om vandaag nog in Simba, laat staan Djolu te geraken. Robert wil absoluut naar Yekana en de beste optie om dat nog voor mekaar te krijgen is om koers te zetten naar Yahuma. Volgens onze inlichtingen is dat qua afstand nog net haalbaar al wordt wel gewaarschuwd voor de slechte staat van de weg. Het wordt dus Yahuma! Dat betekent dat we een heel eind door het woud zullen moeten rijden maar eerst volgt nog een kilometerslang durend gestrompel door de poto- poto wat voorwaar toch een niet onaardige fysieke inspanning vergt. We ploeteren weliswaar in de regen door de modder maar het zweet stroomt ons van het lijf. De vreugde kan niet op wanneer eindelijk de hemel opklaart en zowaar de zon door het wolkendek breekt. Eenmaal we ons in het woud bevinden kunnen we zelfs behoorlijk doorrijden. Onze motorpiloten zijn ervaren mannen en ik moet zeggen dat ik er blijkbaar de beste heb uitgekozen. Mr John stuurt zijn Yamaha met vaste en zekere hand over het smalle paadje dwars door het oerwoud. Jean heeft minder meeval, hij gaat vier keer tegen de vlakte. Gelukkig zonder veel erg. Zijn chauffeur, die trouwens de jongste van de bende is, is blijkbaar nog een beetje onzeker wanneer hij door zanderige stroken moet. Zo’n rit door het regenwoud is wat mij betreft in elk geval een ongelofelijk geweldige ervaring. Misschien een beetje hard aan de bips maar ik voel me hier heel wat meer in mijn element dan in een prauw op het water, een mening die mijn drie kompanen wel niet helemaal met mij delen. Uiteindelijk bereiken we kort voor de avond Yahuma waar we zullen overnachten. Er stelt zich echter wel een probleem: al ons flessenwater is op en hier is niets te krijgen. Blijkbaar zijn er in heel Yahuma nog drie flessen Primusbier te vinden en “that’s it”! Daarmee is de hele drankvoorraad op. Er is geen bier of drinkbaar water meer te krijgen. Nadat we met de bevolking hebben kennisgemaakt gaan de vrouwen voor ons aan het koken. We krijgen rijst, kip en schildpad op het menu. De kip is verrassend lekker, de schildpad is toch iets minder mijn meug. We vragen maar meteen om ook een paar liter water te koken zodat we morgen over drinkwater kunnen beschikken. Dat is misschien niet helemaal safe maar toch beter dan helemaal niets! Alles is hier in verval en de mensen hebben het zelfs naar Congolese normen niet breed. Congo is echter al even surrealistisch als België. Hier in dit godvergeten gat, staat er wel een in 1954 nog door de Belgen gebouwd hospitaal dat zelfs blijkbaar nog niet zolang gelegen onder auspiciën van de BTC is opgekalefaterd. Wel is er geen

De aanblik van de verbluffend smetteloze zaal en met simili-lederen matrassen beklede bedden brengt mij echter op het lumineuze idee om de toelating te vragen of wij hier niet de nacht mogen doorbrengen. Zo gezegd zo gedaan en dus kunnen nu alvast vier Belgen naar waarheid verklaren dat zij in Congo “gehospitaliseerd” zijn geweest en het er nog levend vanaf gebracht hebben ook. Dr. Micky is ook onze reddende engel voor wat het drinkwaterprobleem betreft. Hij koopt elke week bidons van 20 liter water in het dorp die hij dan kookt en waar hij dan nadien een ontsmettingsmiddel aan toevoegt. We besluiten dan ook om, tegen betaling uiteraard, onze drinkbussen bij de goede dokter te gaan bijvullen. Bij onze dagelijkse avondlijke beraadslaging besluiten we indien mogelijk morgen tot in Yekana door te gaan maar ook zeker nog diezelfde dag naar Yahuma terug te keren . Door alle voorbije perikelen zijn we immers gevoelig op het tijdschema achterop geraakt en Simba, Yoseki en Djolu zijn niet meer haalbaar, laat staan Yona wat nog zo’n 20km zuidelijker van Djolu ligt. Met dit besluit gaan we wat later allen vermoeid waterpas op ons ziekenhuisbed liggen voor een verkwikkende nachtrust. 

De volgende ochtend ziet Robert het niet echt meer zitten om verder te gaan tot in Yekana. Het zij zo! Op zijn leeftijd mag je het al een hele krachttoer noemen dat hij tot hier is geraakt maar de uitputtende tocht van gisteren vraagt nu eenmaal zijn tol. Bovendien moet je ook rekenen dat na elke kilometer verder er ook nog een even lange terugweg wacht en we mogen er van uitgaan dat de wegen er niet op zullen verbeteren. Na enig beraad wordt dan maar besloten om de terugweg naar Lokutu aan te vangen. Toch is voor Robert de missie niet helemaal mislukt. Hij heeft immers gisteren hier nog een oude man ontmoet die op de ouderlijke plantage in Yekana heeft gewerkt en hem heel wat informatie kon geven over de actuele toestand aldaar.

Het ruige terrein waarover wij ons moeten verplaatsen eist dan ook zijn tol van de motoren. Terwijl wij zo dwars door het regenwoud hossen wordt ons elan enkele keren gebroken door een afgelopen ketting en andere kleine pannes. Het wordt mij wel steeds duidelijker dat Mr. John deze route niet alleen kent als zijn broekzak maar dat hijzelf blijkbaar heel bekend is bij de bevolking van de paar dorpjes waar we doorrijden en ook een enkele keer halthouden. Bij één zo’n tussenstop merken John en ik dat onze achterband zoetjesaan leegloopt en het niet lang meer zal duren voor we op de velg zitten. We kunnen de binnenband vervangen maar Jean, die in België een handel in auto-onderdelen drijft, heeft een spuitbus mee waarmee we de boel tijdelijk kunnen herstellen zonder dat er enig gesleutel aan te pas komt. Tijdelijk blijkt echter wel zeer tijdelijk te zijn want amper enkele kilometers verder moeten we al een 2e dosis “vloeibaar rubber” toedienen. En dan, zo’n 20km voorbij Mosité, net wanneer we de bewoonde wereld weer gaan binnenrijden, blaast de band zijn laatste adem uit. In deze omgeving staan nog enkele oude koloniale huizen die eens toebehoorden aan de personeelsleden van de grote palmolieplantage die hier vroeger floreerde. Het toeval wil dat we “platvallen” net voor zo’n woonst. Het duurt niet lang of de huidige bewoners staan zich voltallig rondom ons te verdringen. Terwijl John en zijn maten aan de depannagewerken beginnen informeert Axel eens bij de bewoners naar de geschiedenis van het huis.

De volgende ochtend staat iedereen na het ontbijt al vertrekkensklaar voor de verplaatsing naar Kisangani als Axel tot de vaststelling komt dat de dieseltank van onze jeep zo goed als leeg is. Bij de heenreis vanuit Kisangani hadden wij het voertuig nochtans met een halfvolle tank hier in de missiepost van Isangi achtergelaten. Iemand moet dus de brandstof hebben gestolen. Het voorval veroorzaakt een kleine rel met Abbé Jean Pierre want wij zijn niet bereid om extra te betalen voor nieuwe diesel. De Abbé heeft echter ook niet veel zin om onderweg een panne te riskeren en dus gaat hij maar op zoek naar de nodige dieselvoorraad. Het hele incident bezorgt ons natuurlijk weer heel wat vertraging op het voorziene schema maar uiteindelijk komt alles in orde. Met behulp van een doormidden gesneden plastieken drankfles en een sok worden op ambachtelijke wijze enkele jerrycans diesel in de tank van de jeep gekieperd. Eenmaal deze operatie beëindigd zijn we klaar voor de oversteek met de bac. De aanlegsteiger van de veerboot bevindt zich pal naast het terrein van de missiepost, ver hoeven we dus niet te lopen. Aan de overkant aangekomen zetten we onmiddellijk onze weg verder. De eerste bestemming van de dag is Yangambi waar we het herbarium van het INERA (Institut National pour l’Etude et la Recherche Agronomique) gaan bezoeken. Dit in 1933 door de Belgen opgerichte instituut dat wereldwijde bekendheid genoot als het INEAC is nog slechts een schim van wat het eens is geweest. Het grote centrale gebouw waar de directeur zijn kantoor houdt ziet er aan de buitenkant nog wel redelijk goed bewaard uit maar binnenin is het de gebruikelijke ruïne. Wij moeten 2 hoog de trap op waar ons gezelschap wordt ontvangen in een kaal, grijs bureau met wat vermolmd meubilair en een oeroude, mechanische schrijfmachine als enig administratief ornament. De directeur is blijkbaar niet aanwezig maar we kunnen hem kennelijk wel iets verderop in zijn woning gaan opzoeken. De man die ons zeer gastvrij ontvangt, blijkt te zijn gehuisvest in een best nog goed onderhouden koloniale villa met achteraan een ronduit adembenemend mooi panorama over de Congo stroom en het oerwoud. Na het nuttigen van

Jean en Robert gaan samen op stap om nog enkele memorabele plaatsen uit Jeans jeugdjaren te bezoeken. De eerste avond van ons verblijf in Kisangani heeft Jean zich al van het telefoonnummer van een taximoto verzekerd. Het nodige vervoer is dus snel geregeld! Zelf vergezel ik Axel voor een korte wandeling en enkele boodschappen. Na ons bezoek aan de Airtel-winkel waar wij beiden de nodige beléénheden aankopen gaan we opweg voor het meest interessante deel van onze kleine stadsexcursie: het Congo Palace Hotel. Daar hebben er zich niet alleen met de gijzelingen tijdens de Simba-opstand van 1964 dramatische momenten afgespeeld maar ook in een meer recent verleden heeft het hotel in de vuurlijn gestaan. Enkele muren vertonen zelfs nog de sporen van de beschietingen. Tijdens de woelige jaren tussen 1997 en 2003 werden er in Kisangani immers door de Ruandezen en de Oegandezen, die elke een verschillende Congolese rebellenbeweging steunden, wel drie stadsoorlogen uitgevochten. Hierbij verleende Oeganda zijn diensten aan het “Rassemblement Congolais pour la Democratie –Kisangani” beter bekend als het RCD-Kisangani van Wamba-dia-Wamba, terwijl de Ruandezen het RCD-Goma van Emile Ilunga steunden. In 2000 leverden deze partijen gedurende 6 dagen en nachten slag om de stad. Een gebeurtenis die nu lokaal bekend staat als “la guerre de six jours”. Zoals altijd werd de burgerbevolking het grootste slachtoffer van al dit wapengekletter. Het gebouw heeft duidelijk zijn beste tijd achter de rug. Een van de bewakers vertelt ons dat het momenteel wordt bewoond door gewone huisgezinnen maar dat er ook plannen bestaan om het hotel te restaureren en opnieuw te openen. Dat betekent dan wel dat alle gezinnen die er nu nog een onderkomen hebben gevonden plaats zullen moeten ruimen en dat lijkt mij voor deze mensen nu ook niet echt een prettig vooruitzicht. Op de eerste verdieping waar vroeger de bar was is er nu een nachtclub gevestigd waar we ook eens onze neus binnensteken. Afgezien van enkele flauwe, gekleurde flikkerlichten is het hier pikdonker. Ondanks de donkere omgeving kunnen wij op een van de muren nog net een wandschildering ontwaren die Wageniavissers afbeeldt. Er wordt muziek gespeeld en er zijn blijkbaar toch enkele mensen aanwezig. “La nuit, ça pompe ici!” lacht onze gids veelbetekenend. Vanuit deze dancing kan je op een terras komen dat uitkijkt over de stad. Daar drinken we een biertje met onze gids en enkele van zijn vrienden die ons zijn gevolgd. Een van hen bezorgt me zelfs nog wat informatie waar ik in opdracht van Cathy, een Congolese vriendin van mij, naar op zoek was. De man heeft nog de Griekse handelaar Mikilides gekend en weet mij te vertellen dat diens vroegere handelspand nu onderdak biedt aan het IPP wat staat voor het Institut pour la Préparation Professionel. Daarmee heb ik mijn 2e brok informatie verzameld. Tijdens onze allereerste dag in Kisangani had ik immers al de kans gegrepen om samen met één van de paters van de Procure een bezoekje te brengen aan de gebouwen van de CRISTALEAU. Deze vroegere fridsdrankenfabriek was tot voor de rampzalige Zaïrisering eigendom van haar tot Belg genaturaliseerde Griekse vader. Cathy zelf is hier in Kisangani geboren uit een Congelse moeder van de plaatselijke Lokele-stam en haar Griekse vader wiens eigen vader al sinds 1920 in de streek van Kisangani handel dreef.

Terwijl Axel zich gezellig met onze gastheren onderhoudt zit ik met dat alles zo wat in mijn eigen gedachten verzonken. Naarmate de tijd verstrijkt moeten we steeds verder met de stoelen opschuiven om uit de alles verzengende zon te kunnen blijven. Het is nu tussen 13h en 14h en werkelijk bloedheet. Voor Axel en ik afscheid nemen van het gezelschap voeren wij nog even een kort gesprek met een Congolese dame die in Luik heeft gestudeerd en nu terug is om haar verworven kennis ten dienste te stellen van het bestuur van de stad Kisangani. Wij wensen haar veel succes. Op de terugweg naar de Procure is het pas echt goed te merken hoe warm het wel is. Bij elke voetstap gaat het zweet nog rijkelijker stromen. Een beetje rust en afkoeling zal welkom zijn. Onderweg kopen we nog snel even enkele flessen water en koekjes en dan is het tijd voor een siëste. De verkoeling komt er rond 16h met een hevige regenbui. 

Bij het avondeten vind ik onze vrienden Jean en Robert terug en verneem dat hun “ommegang” door Kisangani met uitstap tot aan de Tshopo goed is verlopen. Hier en daar was er wel het gebruikelijke protest tegen het nemen van foto’s maar ze hebben al met al een probleemloos parcours gereden. Verder verneem ik aan tafel ook dat we later deze avond zijn uitgenodigd op een afscheidsplechtigheid van een Nederlandse missionaris die er hier na zo’n 40 jaar missioneringswerk een punt achter zet. Even later zitten we dan ook allemaal bijeen op de binnenplaats van de Procure waar we kennis maken met de tengevolge van een kortgeleden CVI toch wel redelijk zwaar gehandicapte en aan een rolstoel gekluisterde missiepater. In zijn toestand had ik het hier al veel eerder voor bekeken gehouden! Alvorens de aanwezigen de aanval op de drankjes en de hapjes kunnen inzetten, moeten er echter eerst enkele Bijbelse teksten worden gedebiteerd. Even vrees ik zelfs dat het hierbij zal blijven maar uiteindelijk vindt ook de Bisschop dat er voldoende vroomheid ten toon is gespreid en geeft hij persoonlijk het startschot tot de “charge” op de buffettafel. De voorzienigheid kent echter geen medelijden met de feestvierders en omstreeks 21hh30 moet iedereen vluchten voor nog maar eens een tropisch onweer. Daarmee zit de dag er op.

Later werden zij zowel tijdens de koloniale tijd als daarna in vrijwel elke toeristische of andere promotiecampagne over Congo of Zaïre prominent opgevoerd. Dat neemt allemaal niet weg dat een bezoek ter plaatse echt wel indruk maakt. Wij stappen behoedzaam over de rotsblokken langs de oever tot op de plaats waar wij zullen worden overgezet naar het eilandje waar de chef de tribu woont met zijn echtgenotes en voltallige kroost. Naar men ons uitlegt verblijft het stamhoofd op het eiland bij wijze van beschermingsmaatregel. Op deze wijze is hij immers beter behoed voor eventuele vijanden. Ik had er niet echt op gerekend dat ik weer eens het water op zou moeten maar blijf positief tot ik opeens de prauw die ons zal overzetten in de gaten krijg. Je kan het eigenlijk nauwelijks nog een prauw noemen. Een drijvend stuk wrakhout lijkt mij een betere omschrijving. De rand van het vaartuigje komt nauwelijks boven het wateroppervlak uit. De groep wordt in twee keren overgezet. Ook ik zal toch de overzet wagen al zet ik met de schrik in de benen voet in de holle boomstam. Het worden zowat de meest angstige 10 minuten uit mijn leven (in totaal dus 20 want straks moeten wij nog terug). Ik zit op mijn knieën in het water dat al in het bootje staat en nog altijd verder blijft binnensijpelen terwijl achter mij een Wagenia met een roestig vuilnisblik water zit te hozen. Het hele ding is zeer onstabiel en terwijl ik mij krampachtig aan de boorden vastklamp voel je zo dat bij de eerste beste bruuske beweging de hele handel onmiddellijk gaat kapseizen. Ik slaak dan ook een zucht van verlichting wanneer wij heelhuids op het eiland voet aan wal kunnen zetten. Daar gaan wij op audiëntie bij de chef. Wij moeten echter wel eventjes geduld oefenen want alvorens hij ons kan ontvangen moet hij zich eerst tooien met alle tekenen en attributen die zijn status van chef coûtimier der Wagenia bevestigen. Wanneer hij buitenkomt blijkt dat elk contact via een woordvoerder moet verlopen. Zelf zegt de chef geen woord en blijft er uiterlijk helemaal onbewogen bij. Voor mij zijn de 2 oude medailles die hij om de hals draagt de meest opvallende en meest interessante versieringen die de man draagt. Het zijn exemplaren van de medailles die in de koloniale tijd door de overheid werden overhandigd aan diegenen die zij als de chef coûtumier van de stam of het dorp aanvaardde. Daarbij was het vooral belangrijk dat men de nodige coöperatie met de koloniale overheid betoonde. Het zijn deze stam- en of dorpshoofden die in de koloniale geschiedschrijving bekend staan als ”les chefs médaillés” en daar na de onafhankelijkheid vaak ook werden op afgerekend. 

 Axel, Robert, Jean en ik instaleren  ons als eersten op het terras aan de rand van het zwembad van het Palm Beach Hotel waar wij even later worden vervoegd door de organisatoren: de mannen (en vrouwelijke medic) van de 15e Wing. Zij vertellen ons dat de afscheidnemende commandant niet van de partij kan zijn vermits hij ingevolge een vliegtuigpanne geblokkeerd zit in Kindu. Jammer voor hem maar de nieuwe commandant en de manschappen zijn vastbesloten om het niet aan hun hart te laten komen. De sfeer zit er al onmiddellijk goed in. Het zijn stuk voor stuk toffe kerels. Naast de commandowissel blijkt dat er bovendien ook nog een jarige valt te vieren. Zijn collega’s hebben gezorgd voor enkele lieftallige, Congolese schonen die hem eens goed zullen verwennen. Het hoeft dus weinig betoog dat het binnen de kortste keren een vrolijke boel wordt. Een Franstalige technicus ontpopt zich tot fuifnummer nr1 van de bende. Nadat het buffet is beëindigd en de drank al rijkelijk heeft gevloeid, duikt hij samen met een vrijwel nog slechts in Eva-pak gehulde Congolese van de springplank het zwembad in. De mooie, volgens haar eigen zeggen, quatrone zwemt als een vis en klieft met haar prachtige lijfje moeiteloos door het water. Het duurt niet lang of enkele anderen volgen het voorbeeld van het tweetal. Tegen middernacht verlaten Axel, Robert en ik deze vrolijke kermis terwijl Jean beslist om nog wat te blijven plakken. Op onze terugweg naar de Procure worden wij gevolgd en aangeklampt door één van de Congolese dames die absoluut iemand van ons aan de haak wil slaan. Aan de poort van de Procure treedt de wachter echter kordaat op en zij moet ons onverrichterzake loslaten. Een tijdje later keert ook Jean terug “huiswaarts”. ’ s Anderendaags vernemen wij van hem dat bij zijn aankomst aan de Procure de wachter kennelijk niet op post was. Er kwam immers geen onmiddellijke reactie op zijn geklop. Net toen Jean al op het punt stond om zich voor de rest van de nacht te instaleren in het lege, houten hokje van de sentinnel ging de poort gelukkig toch nog open en kon onze vriend zijn bed opzoeken.